روان شناسي

رفتارهاي اعتيادآور به رفتارهايي گفته مي‌شود كه فرد به شكل مكرر و كنترل‌نشده انجام مي‌دهد و با پيامدهاي منفي آن مواجه است. اين رفتارها مي‌توانند اعتياد به مواد مخدر، الكل، قمار، بازي‌هاي ويديويي و استفاده بيش از حد از اينترنت باشند. وابستگي رواني و جسمي معمولاً در اين نوع رفتارها ديده مي‌شود و كنترل فرد كاهش مي‌يابد. تغييرات شيميايي مغز در اين فرآيند نقش دارند. افراد براي فرار از مشكلات يا كسب لذت به اين رفتارها تمايل پيدا مي‌كنند. شناخت اين رفتارها به درمان بهتر كمك مي‌كند. تاثيرات اجتماعي و خانوادگي اين اعتيادها قابل توجه است.
دلايل روانشناختي اعتياد معمولاً به فرار از استرس‌ها و مشكلات برمي‌گردد. اضطراب، افسردگي و تنهايي از محرك‌هاي اصلي هستند. كمبود مهارت‌هاي مقابله‌اي و مديريت هيجانات باعث مي‌شود افراد به رفتارهاي مخرب پناه ببرند. تجربه‌هاي منفي كودكي و فقدان حمايت اجتماعي خطر را افزايش مي‌دهد. همچنين اختلالات رواني و عوامل ژنتيكي در اين زمينه تاثيرگذارند.
اعتياد بر سلامت روان و رفتار تاثيرات زيادي دارد؛ كاهش انگيزه، اختلالات شناختي، تغيير در روابط اجتماعي و افسردگي از پيامدهاي معمول است. اين مشكلات چرخه اعتياد را تقويت كرده و ترك را دشوار مي‌كنند.
خانواده و محيط نقش مهمي در پيشگيري يا ايجاد اعتياد دارند. خانواده‌هاي گرم و حمايت‌كننده احتمال اعتياد را كاهش مي‌دهند و خانواده‌هاي پرتنش آن را افزايش مي‌دهند. فشارهاي اجتماعي و دسترسي آسان به مواد اعتيادآور نيز خطر را بيشتر مي‌كنند. آموزش مهارت‌هاي زندگي و حمايت عاطفي در پيشگيري موثر است. همكاري بين خانواده، مدرسه و جامعه ضروري است.
درمان روانشناختي اعتياد شامل مشاوره، رفتاردرماني شناختي و آموزش مهارت‌هاي مقابله‌اي است. هدف اصلاح رفتارهاي ناهنجار و افزايش آگاهي است. حمايت خانواده و شبكه‌هاي اجتماعي نقش كليدي دارند. پيشگيري با آموزش مهارت‌هاي زندگي و اصلاح باورها انجام مي‌شود. مراقبت پس از ترك براي جلوگيري از بازگشت حياتي است.