روان شناسي

رفتارهاي اعتيادآور به آن دسته از فعاليت‌ها گفته مي‌شود كه فرد به طور مكرر و غيرقابل كنترل انجام مي‌دهد، حتي وقتي پيامدهاي منفي دارد. اين رفتارها شامل اعتياد به مواد مخدر، الكل، قمار، بازي‌هاي ويدئويي و اينترنت است. وابستگي رواني و جسمي به اين رفتارها باعث از دست دادن كنترل مي‌شود. تغييرات شيميايي مغز در اين روند نقش دارند. افراد به دنبال فرار از مشكلات يا كسب لذت به اين رفتارها مي‌پردازند. شناخت اين رفتارها به درمان بهتر كمك مي‌كند. تأثيرات اجتماعي و خانوادگي آن‌ها بسيار مهم است.
دلايل روانشناختي اعتياد عمدتاً به فرار از استرس‌ها و مشكلات رواني مربوط مي‌شود. اضطراب، افسردگي و تنهايي محرك‌هاي اصلي هستند. ناتواني در مديريت هيجانات و كمبود مهارت‌هاي مقابله‌اي باعث گرايش به رفتارهاي ناسالم مي‌شود. تجربه‌هاي تلخ كودكي و فقدان حمايت اجتماعي خطر را افزايش مي‌دهد. اختلالات رواني همراه و عوامل ژنتيكي نيز موثرند.
اعتياد تأثيرات زيادي بر سلامت روان دارد؛ كاهش انگيزه، اختلالات شناختي، تغيير در روابط اجتماعي و افسردگي از پيامدهاي رايج است. اين مشكلات ترك را دشوار مي‌كند.
خانواده و محيط نقش مهمي در ايجاد يا پيشگيري از اعتياد دارند. خانواده‌هاي گرم و حمايت‌كننده احتمال اعتياد را كاهش مي‌دهند و خانواده‌هاي پرتنش آن را افزايش مي‌دهند. فشارهاي اجتماعي و دسترسي آسان به مواد اعتيادآور نيز نقش دارند. آموزش مهارت‌هاي زندگي و حمايت عاطفي در پيشگيري موثر است. همكاري خانواده، مدرسه و جامعه ضروري است.
درمان روانشناختي اعتياد شامل مشاوره، رفتاردرماني شناختي و آموزش مهارت‌هاي مقابله‌اي است. هدف اصلاح رفتارهاي ناهنجار و افزايش آگاهي است. حمايت خانواده و شبكه‌هاي اجتماعي موثر هستند. پيشگيري با آموزش و تغيير باورها امكان‌پذير است. مراقبت پس از ترك براي جلوگيري از بازگشت اهميت دارد.