روان شناسي

رفتارهاي اعتيادآور به فعاليت‌هايي اشاره دارد كه فرد به صورت مكرر و بدون توان كنترل انجام مي‌دهد، با وجود پيامدهاي منفي آن. اين رفتارها شامل اعتياد به مواد مخدر، الكل، قمار، بازي‌هاي رايانه‌اي و اينترنت است. وابستگي رواني و جسمي به اين رفتارها باعث كاهش كنترل فرد مي‌شود. تغييرات شيميايي مغز در اين روند نقش دارند. بسياري از افراد به منظور فرار از مشكلات يا جستجوي لذت به اين رفتارها پناه مي‌برند. شناخت انواع اين اعتيادها به ارائه درمان مناسب كمك مي‌كند. تاثيرات اجتماعي و خانوادگي آن‌ها نيز غيرقابل چشم‌پوشي است.
دلايل روانشناختي عمدتا مرتبط با فرار از فشارهاي رواني است. اضطراب، افسردگي و تنهايي از عوامل مهم هستند. فقدان مهارت‌هاي مقابله‌اي، تجربه‌هاي منفي دوران كودكي و فقدان حمايت اجتماعي افراد را آسيب‌پذير مي‌كند. همچنين اختلالات رواني همراه و عوامل ژنتيكي موثرند.
اعتياد تأثيرات متعددي بر رفتار و روان دارد، مانند كاهش انگيزه، مشكلات تصميم‌گيري و تغيير روابط اجتماعي. اضطراب، افسردگي و اختلالات شناختي از پيامدهاي رايج است. اين وضعيت چرخه اعتياد را تشديد مي‌كند و ترك را مشكل‌تر مي‌سازد.
خانواده و محيط نقش مهمي در ايجاد يا پيشگيري دارند. خانواده‌هاي گرم و حمايت‌كننده احتمال اعتياد را كاهش مي‌دهند، در حالي كه خانواده‌هاي پرتنش آن را افزايش مي‌دهند. فشارهاي اجتماعي و دسترسي آسان به مواد اعتيادآور نيز موثرند. آموزش مهارت‌هاي زندگي و حمايت عاطفي نقش پيشگيرانه دارند. همكاري جامعه، مدرسه و خانواده ضروري است.
درمان اعتياد با روش‌هاي روانشناختي شامل مشاوره، رفتاردرماني شناختي و آموزش مهارت‌هاي مقابله‌اي صورت مي‌گيرد. هدف اصلاح رفتارهاي ناسالم و افزايش آگاهي است. حمايت خانواده و شبكه‌هاي اجتماعي در درمان موثرند. پيشگيري با آموزش و تغيير باورها انجام مي‌شود. مراقبت پس از ترك براي جلوگيري از بازگشت حياتي است.